معماری به عنوان یک هنر پویا و خلاق، دربرگیرنده بسیاری از عناصر محیط پیرامونی خود بوده و به همان نسبت نیز تاثیرگذار بر روح انسان و نیازهای حسی و روانی او دارد؛ عواملی همچون < طبیعت > و محیط در بر گیرنده آن مانند: رنگ، نور، سکوت، فضای امن، دل‌بستگی، حس تعلق به مکان، بافت، مصالح، دمای محیط و البته بسیاری از عوامل محیطی و روانی دیگر.
یکی از فاکتورهای آرامش در معماری احساس امنیت و درک حریم خصوصی در فضای زندگی افراد است. و درست به همین دلیل در معماري سنتی بيش از هر چیز دیگری به حریم خصوصی و فضای عمومی تاکید شده است و در نقطه مقابل آن در معماري های نوین و به اصطلاح برون گرای امروزی، عموماً همه چيز در معرض دید همه وارد شوندگان به فضای خانه قرار می‌گیرد.
عنصر مهم دیگری که در تأمین آرامش انسانی نقش بسزایی دارد، حضور و لمس طبیعت و سبزی و سرزندگی در فضای زندگی است که می تواند به آرامش ساکنان فضا بیافزاید. در هنر معماری سنتی ایرانی، منزلتی والا داشته و از آنها به عنوان مظهر حیات، صفا و عنصر مسرت بخش محیطی یاد می‌شود.
قبول دارید در دوره حاضر اون آرامش قدیم نیست؟
حس تعلق خاطر افراد به محل و فضایی که در آن زندگی می‌کنند نیز از عوامل بسیار مهم و موثر بر آرامش انسان است که در سایه این احساس تعلق فضایی، لذت و شعف بیشتری به مخاطب انتقال می‌یابد.
با توجه به آنچه پیش از این به آن اشاره شد، به نظر میرسد طراحی یک محیط آرام و سرشار از شادی، به عوامل متنوع و گوناگونی تقسیم می‌شوند، که تمام این عوامل در سایه شناخت سلایق و علاقه های افرادی که قرار است در یک محیط طراحی شده معماری زندگی کنند وابسته است.
مع الوصف از موارد اشاره شده می‌توان اینگونه نتیجه گیری کرد که آرامش و حس لذت از محیط پیرامونی در گرو شناخت کهن الگوها و نیازهای عمومی اولیه زندگی بشری است که در درون تمام انسانها بصورت یک برداشت مشترک از محیط اطرافشان وجود دارد و این نیازها با شناخت هرچه بیشتر خصوصیات فردی و روحیات افرادی که برای طراحی منزل و محل سکونت خود ارزش بسزایی قایل هستند، کامل‌تر و خوشایندتر نیز خواهد شد.